NATO karargahında yapılan törene NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İsveç Prensesi Victoria, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ile kabine üyeleri, NATO’ya üyelik başvurusunda bulunan eski Başbakan Magdalena Andersson ve siyasi parti liderleri katıldı.
İsveç Başbakanı Kristersson ile törenden önce ortak basın toplantısı düzenleyen Stoltenberg, İsveç’in 5. madde koruması altında NATO’da hak ettiği yeri aldığını belirterek, “NATO’ya katılmak hem İsveç hem kuzey bölgenin istikrarı hem de tüm İttifak’ımızın güvenliği için iyidir” diye konuştu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in iki sene önce Ukrayna’ya saldırdığında NATO ve komşuları üzerinde daha fazla kontrole sahip olmayı amaçladığını ifade eden Stoltenberg, “Ancak yanıldı. NATO daha büyük ve güçlü hale geldi” dedi.
Stoltenberg, NATO’nun İsveç’ten kararlı bir müttefik olması beklediğini vurgulayarak “Nükleer silahlara sahip müttefiklerin sayısını artırmaya yönelik bir plan yok. Elbette mevcut konvansiyonel güçler karşısında duruşumuzu sürekli değerlendiriyoruz. Ancak İsveç’te Baltık ülkelerinde olduğu gibi bir muharebe grubu oluşturma planımız yok” ifadelerini kullandı.
Kristersson da Stoltenberg’e çabaları ve müttefiklere ülkesinin üyeliğini onayladığı için teşekkür ederek, “Mütevazıyız ama aynı zamanda gururluyuz. İsveç’ten beklentilerin yüksek olduğunu biliyoruz ama bizim de kendimizden beklentilerimiz yüksek” dedi.
“Müttefiklerimizle yük, sorumluluk ve riskleri paylaşacağız” ifadelerini kullanan Kristersson, ülkesinin karada, havada ve denizde NATO’ya katkı sağlayacak askeri yeteneklere sahip olduğunu, savunmasını güçlendirdiğini, savunma bütçesini İttifak’ın standartları doğrultusunda iki katına çıkardıklarını belirtti.
Ardından İsveç bayrağı, milli marşı eşliğinde göndere çekilerek, alfabetik sıraya göre Türkiye ve İspanya bayraklarının arasındaki yerini aldı.
İsveç’in NATO’ya üyelik süreci
İsveç, komşusu Finlandiya gibi Avrupa’da yükselen savaş tehdidinin getirdiği güvenlik kaygıları nedeniyle 18 Mayıs 2022’de NATO’ya üyelik başvurusu yaptı.
NATO’ya yeni katılım için onay vermesi gereken 30 üye ülkeden biri olan Türkiye, İsveç ve Finlandiya’dan beklentilerini dile getirdi. Türkiye’nin endişeleri özellikle İsveç’teki PKK/YPG ve FETÖ gibi terör örgütlerinin faaliyetlerinden kaynaklanıyordu.
28 Haziran 2022’deki Madrid Zirvesi’nde Türkiye, İsveç ve Finlandiya ile iki ülkenin terörle mücadelede daha fazla işbirliği taahhüt ettiği Üçlü Muhtıra’ya imza attı. Bu çerçevede üç ülke tarafından Daimi Ortak Mekanizma kuruldu.
Bu sayede iki ülke, üyeliğe resmen davet edildi. 5 Temmuz 2022’de NATO ülkelerinin katılım protokolünü imzalamasıyla İsveç ve Finlandiyalı yetkililer, NATO’nun toplantılarına “davetli ülke olarak” katılmaya başladı.
Bu süreçte üç ülke arasında çok sayıda görüşme yapıldı.
Finlandiya, Türkiye’nin beklentilerini karşılayacağına yönelik taahhütlerinin karşılık bulması üzerine 3 Nisan 2023’te NATO’nun 31’inci üyesi oldu.
İsveç için süreç ise devam etti. TBMM’nin 23 Ocak’ta, Macaristan Ulusal Meclisinin de 26 Şubat’ta verdiği onayların ardından, tüm müttefiklerin meclislerindeki prosedürün tamamlanmasıyla İsveç’in üyeliğiyle ilgili son aşamaya geçildi.
İsveç, ABD’nin başkenti Washington’da düzenlenen giriş protokolü kabul töreniyle 7 Mart’ta NATO’nun resmen 32’nci üyesi oldu.
